هفت ویژگی جنگ نرم در ایران
بعد از مطرح شدن جنگ نرم و ترفندهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، دینی و اقتصادی آن و در تداوم رهنمودهای مقام معظم رهبری از سال ۱۳۶۸ در بیان شبیخون فرهنگی و ضرورت مهندسی فرهنگی دو دیدگاه در میان صاحبنظران در جامعه به وجود آمد. دیدگاه اول جنگ نرم را یک واقعیت قطعی به خاطر مقابله با قدرت نرم موجود در انقلاب اسلامی ایران شناخته و به پژوهش در ابعاد مختلف آن و بیان چارچوبها و ساختار آن پرداخته و میپردازند. گروه دوم این واقعیت واضح را ناشی از ضدیت با امپریالیزم قلمداد کرده و بعضا بیان می کنند که ما میخواهیم خرابیها و نقاط ضعف را به گردن دیگران بیندازیم.
در پاسخ به این گروه و در تایید نظریات گروه اول طی یک پژوهش در سه سال گذشته، محورهای زیر تدوین شده اند:
بقیه مطالب در ادامه مطلب
یک: جنگ نرم آرام، تدریجی و زیرسطحی است. این جنگ شتابان و پرتحرک در یک مقطع نیست. به صورت آرام شروع شده و به صورت تدریجی به سمت جلو حرکت میکند. آرام و تدریجی بودن این تهاجم به صورتی است که بسیاری آن را تشخیص نمیدهند و از آنجا که جنگ نرم غیر آشکار و زیر سطحی است نامحسوس است.
دو: پایدار و بادوام است. نتایج جنگ نرم در صورت موفق بودن پایدار و بادوام خواهد بود چرا که هدف اصلی در آن تغییر باورها و اعتقادات است. چنانچه این تغییر حاصل شود به راحتی تغییر مجدد و بازگشت به شرایط اولیه میسر نخواهد شد. در جنگ گرم و نظامی سرزمینهای تصرف شده را میتوان با حمله متقابل ظرف چند ساعت دوباره پس گرفت اما در جنگ نرم اگر دشمنان موفق به تصرف افکار، باورها و دلهای جامعه هدف شوند به راحتی نمیتوان آنها را باز پس گرفت و تغییر مجدد در صورت امکان زمانبر و هزینهبر خواهد بود.
سه: جنگ نرم نمادساز است. بهرهگیری از نمادهای تاریخی برای ارائه و نمایش تصویری مطلوب از خود یک ویژگی برجسته از جنگ نرم است. در این هجوم تلاش میشود تصویری شکستخورده، ناامید، مایوس و فقیر از جامعه هدف ارائه شود (همانند بعضی از فیلمها که از جامعه ایران در بعضی از جشنوارههای خارجی ارائه میشوند) اما در مقابل، مهاجم با تصویرسازی کاذب و نمادسازی خود را پیروز و موفق نشان میدهد. در این ویژگی عملیات روانی در درجه عالی انجام میشود.
چهار: جنگ نرم آسیبمحور است. آسیبهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ابزار مانور جنگ نرم است. دشمن در جنگ نرم با شناسایی نقاط آسیب جامعه هدف در حوزههای گفته شده فعالیتهای خود را سامان داده و با خلق آسیبهای جدید بر دامنه تحرکات خود میافزاید. عرضه مواد مخدر جدید، عرفانهای نوظهور، فیلمهای تحریک کننده جنسی و خشونت آفرین از این مقوله هستند. سیاهنمایی از آسیبهای اجتماعی و بزرگنمایی آن نیز مشمول همین محور است.
پنج: جنگ نرم چندوجهی است. پردامنه بودن و برخورداری از وجوه مختلف از دیگر ویژگیهای جنگ نرم است. در این تهاجم از تمامی علوم، فنون، روشهای شناخته شده و ارزشهای موجود استفاده میشود.
شش: جنگ نرم از ابزار روز استفاده میکند. در جنگ نرم از پیشرفتهترین تکنیکهای روز بهره گرفته میشود. فضای مجازی و سایبری محیط اصلی جنگ نرم است. در این فضا با ایجاد جاذبههای گوناگون و خلق بسترهای لازم برای سوار شدن بر امواج احساسات به خوبی فضا برای مهاجم فراهم میشود.
هفت: جنگ نرم تردیدآفرین است. در جنگ نرم ایجاد تردید و بدبینی نسبت به بسیاری از مسائل داخلی یک اصل و قاعده است. در این جنگ که با ایجاد ناامیدی و یاس شروع میشود، در باورها و اعتقادات اساسی جامعه هدف تردید ایجاد میشود و به مرور بر دامنه این تردیدها اضافه میشود تا در نهایت به تغییرات اساسی در باورها و ارزشها دست یابد. در جنگ نرم با ایجاد شایعه و ترویج دروغ و اتهام افکنی نسبت به مسوولین نظام و سلامت آنها تردیدآفرینی میشود. اعتمادسوزی و بیاعتمادسازی از ویژگیهای قابل توجه جنگ نرم است. ایجاد بدبینی بین مسوولان و مدیران ارشد جامعه از یک طرف و میان مردم و مسوولان از طرف دیگر از ویژگیهای جنگ نرم است. بی اعتمادیها و بدبینی ها در یک جامعه پایه های نظام سیاسی را متزلزل ساخته و پیوندهای قلبی مردم (سرمایه اصلی یک نظام) با دولتمردان از ارکان اهداف تهاجمی جنگ نرم است.